Achtergrondinfomatie

Het onderzoeksgebied
Het Noordhollands Duinreservaat omvat de duinen van Wijk aan Zee tot Bergen. Het gebied is ruim elf kilometer lang en ongeveer twee tot vier kilometer breed.
Hier worden de gegevens gepresenteerd van zes karteringen. De begrenzing van het onderzochte gebied was tijdens elk onderzoek iets anders: sommige landgoederen en weilanden zijn niet altijd in de kartering opgenomen.
2014 2007 2000 1993 1988 1982
5482 ha 5486 ha 5471 ha 5260 ha 4775 ha 4702 ha

In 1993 is het onderzoeksgebied uitgebreid met de Wimmenummer Duinen, het Bergerbos en Boreel, maar zijn enkele weilanden afgevallen. Vanaf 2000 zijn landgoed Marquette, de Zuidoor en Paasduin meegenomen. Bij de laatste kartering is het noordelijk deel (Wimmenum-Bergen) onderzocht in 2014, het midden (Bakkum-Egmond) in 2013 en het zuiden (Heemskerk-Castricum) in 2012. Ook de één na laatste kartering verliep in twee delen, het zuiden (Heemskerk-Castricum) is geteld in 2006, de rest in 2007.

Methode van broedvogels tellen
De broedvogels zijn geteld volgens de richtlijnen voor de territoriumkartering van Sovon. De werkwijze van deze onderzoeken is ongeveer vergelijkbaar geweest. Het NHD is opgesplitst in telgebieden die verspreid over het seizoen meermalen grondig zijn bekeken en beluisterd. De gegevens van de zangposten, alarmerende paartjes en nestvondsten zijn op kaart verzameld en uit die waarnemingen is het aantal broedparen bepaald. Meer over de methode...

Waardering van soorten
Het grote aantal soorten is onderverdeeld in vier groepen: Rode Lijst soorten, aandacht soorten, schaarse soorten en algemene soorten.
De indeling is vooral gebaseerd op het belang voor natuurbeheer en (inter)nationale zeldzaamheid en houdt geen verband met de schaarste in het onderzochte gebied.
Voor meer toelichting, klik op de betreffende groep:

  • Rode Lijst soorten
  • Aandacht soorten
  • Schaarse soorten
  • Algemene soorten

Toelichting bij de dichtheidskaarten in Google Maps
Onder is een fictieve dichtheidskaart gepresenteerd. Dit is een Heatmap waarbij in het centrum van de territoria en daar waar territoria overlappen, de kleuren feller en warmer worden weergegeven. Hierbij bepaalt de radius hoever de kleuren worden uitgesmeerd. Daarnaast kent de heatmap een waarde waarbij de maximum kleurintensiteit wordt bereikt. Beide variabelen zijn naar keuze instelbaar.

2024
n:
?
n/km:
?
km:
?
Dichtheid
kleur: radius:  
Territoria   
   2024:   

Toelichting

Boven de kaarten staan aantal (n), aantal per vierkante kilometer (n/km) en oppervlakte (km).

Standaardinstellingen:


De werking van de heatmap wordt verduidelijkt in een aantal stappen:

  • Zoom in op de twee noordelijke vogels (bij Bergen aan Zee) en stel het kleurpercentage in op 100% en de radius op 500 meter.
    Een territorium wordt nu weergegeven als trampoline met 500 meter doorsnee, in het centrum is het rood, daar omheen oranje, geel en groen met aan de rand vervagend blauw.
  • Stel nu het kleurpercentage op 95%, maar laat de radius op 500 meter.
    In het midden van een solitair territorium blijft de kleur nu groen, de kleur rood wordt alleen bereikt op plekken waar meerdere vogels vlak naast elkaar voorkomen.
  • Vergroot de radius, bijvoorbeeld naar 1000 meter.
    Er ontstaan bredere zones met overlap tussen nabijgelegen territoria, de kleurstelling verandert hierdoor ook.
  • Waar is de dichtheid het hoogst? Waar zijn de hotspots?
    Zoom uit om het hele NHD te zien, vink de territoria uit en zet de radius op 4000m. Stel nu het kleurpercentage in op een steeds lagere waarde, tot de kleur rood verdwijnt. Met de radius ingesteld op 4000 meter gebeurt dit bij 30% kleurintensiteit. Bij 40% (en radius 4000m) komt de kleur rood nog maar op één locatie voor, dit is een hotspot.
  • Hoe hoog is de dichtheid in de opgespeurde hotspot?
    Zoom in op de hotspot en let op de getallen boven de kaart. Die geven voor de kaartuitsnede het oppervlak in vierkante kilometers weer, het aantal vogels in beeld en de dichtheid (n/100ha). In het voorbeeld is Kieftenvlak een top-hotspot, de topdichtheid aldaar is ruim 13 territoria per 100 hectare (17 vogels op 129 hectare).

Bij ver inzomen wordt de heatmap uitgeschakeld (dit voorkomt vastlopen), maar de dichtheids-berekening is ook bij verder inzomen bruikbaar. Bedenk wel dat voor een redelijke dichtheidsbepaling men ongeveer tien vogels in beeld moet hebben, anders mag je geen decimaal meenemen.
Bij elke combinatie van kleurstelling en radius bestaat een aparte legenda met eigen grenswaarden voor de kleuren blauw, groen, geel, oranje en rood. Het is ondoenlijk om dit voor elke combinatie uit te vogelen, maar wie een bepaalde dichtheid in aantal per 100 hectare wil weten, kan dit zelf opzoeken.

De kaarten van verschillende soorten zijn onderling vergelijkbaar bij gelijke combinatie van kleur en radius.
Ook de gebieden NHD en NPZK zijn onderling vergelijkbaar: als bij een bepaalde combinatie van kleurintensiteit en radius in het ene gebied bij de betreffende soort plekken rood oplichten en bij het andere niet, dan is het ene gebied beter dan het ander.

De waarde van de radius kan realistisch ingesteld worden, bijvoorbeeld even groot als het doorsnee-territorium van een bepaalde soort (Sovon's fusieafstand). Dat is zinvol als men ver heeft ingezoomd, waarbij het dubbele van de doorsnee territoriumgrootte vaak een mooier beeld levert. Bij de kaart uitgezoomd tot een overzicht van het hele gebied, is de radius van de heatmap voor een goed kaartbeeld opgepept (soms tot 4000 meter). Bij inzoomen is het raadzaam die diameter te verkleinen voor een realistischer beeld, u kunt dan de kleuren via de kleurintensiteit bijstellen.

Meer (techische) toelichting bij de heatmaps


Het Noordhollands Duinreservaat
Het Noordhollands Duinreservaat is een van de grootste natuurgebieden in ons land. Het gebied strekt zich uit van de terreinen van Tata Steel bij Wijk aan Zee tot de Schoorlse Duinen. Het gebied omvat duinen, strand, binnenduinrandbossen... Lees verder


Professioneel onderzoek
De vogels zijn geteld door een team van beroepsvogelaars volgens de "territoriumkartering". De 1001 toppen en valleien zijn tenminste vijf maal bezocht... Lees verder


Meer dan 100 soorten
In de reeks van onderzoeken zijn totaal 135 soorten met de status "broedvogel" vastgesteld. Jaarlijks broeden ongeveer 110 soorten in het NHD... Lees verder


Belangrijk(st)e biotopen
Welke biotopen zijn van belang en welke zijn het belangrijkst? Van plassen, moeras, pioniervegetaties, open duin, struweel, jong bos, bosranden, naaldbos, oud loofbos... Lees verder


Interactieve dichtheidskaarten
Voor deze website zijn interactieve kaarten in Google Maps ontwikkeld, waarbij de bezoeker zelf de legenda kan wijzigen, zodat hotspots en coldspots in de verspreiding... Lees verder


Vergelijk met het NPZK
Zuidelijk van het NHD ligt het Nationaal Park Zuid Kennemerland (NPZK). Dit gebied omvat de brede duinstrook van Bloemendaal tot Velsen. Lees verder

20-11-2015
eco-on-site